Cường độ dòng điện và hiệu điện thế SVIP

1. Cường độ dòng điện

➤ Tìm hiểu cường độ dòng điện

Số chỉ của ampe kế là giá trị của cường độ dòng điện, cho biết mức độ mạnh, yếu của dòng điện.

Cường độ dòng điện được kí hiệu bằng chữ $I$.

Đơn vị đo cường độ dòng điện là ampe (A). Ngoài ra đơn vị khác của dòng điện là miliampe (mA):

1 A = 1000 mA

Ampe kế là dụng cụ dùng để đo cường độ dòng điện. Kí hiệu của ampe kế trong mạch điện là:

➤ Đo cường độ dòng điện chạy qua một bóng đèn

Chuẩn bị: bảng lắp mạch điện, nguồn điện (gồm hai pin loại 1,5 V gắn vào đế), bóng đèn pin (loại 3 V), đế gắn đèn, biến trở, ampe kế (chọn thang đo có GHĐ 1 A và ĐCNN 0,02 A), công tắc và các đoạn dây nối.

Tiến hành:

• Bước 1: Lắp mạch điện như sơ đồ. Ban đầu công tắc mở, con chạy của biến trở đặt ở vị trí để giá trị của biến trở là lớn nhất.
• Bước 2: Đóng công tắc. Điều chỉnh con chạy để giảm dần giá trị của biến trở. Quan sát sự thay đổi độ sáng của đèn và số chỉ của ampe kế.
• Bước 3: Điều chỉnh con chạy để tăng dần giá trị của biến trở. Quan sát sự thay đổi độ sáng của đèn và số chỉ của ampe kế.

→ Nhận xét: bóng đèn càng sáng thì dòng điện càng mạnh, số chỉ ampe kế càng lớn.

2. Hiệu điện thế

➤ Tìm hiểu hiệu điện thế

Khả năng sinh ra dòng điện của pin (hay acquy) được đo bằng hiệu điện thế giữa hai cực của nó.

Hiệu điện thế được kí hiệu bằng chữ U. Đơn vị đo hiệu điện thế là vôn (V). Ngoài ra còn có các đơn vị khác là milivôn (mV) hoặc kilôvôn (kV):

1 mV = 0,001 V

1 kV = 1000 V

Vôn kế là dụng cụ dùng để đo hiệu điện thế. Kí hiệu của vôn kế trong mạch điện là:

➤ Đo hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện

Chuẩn bị: hai loại pin 1,5 V và đế gắn pin, bóng đèn (loại 3 V) gắn vào đế, vôn kế (GHĐ 6 V và ĐCNN 0,1 V), công tắc và các đoạn dây nối.

Tiến hành:

• Bước 1: Lắp mạch điện như sơ đồ trên. Ban đầu dùng nguồn điện một pin, công tắc mở. Đọc và ghi lại số chỉ của vôn kế.
• Bước 2: Đóng công tắc. Quan sát độ sáng của bóng đèn, đọc và ghi lại số chỉ của vôn kế.
• Bước 3: Ngắt công tắc. Lắp thêm một pin vào đế và nối lại dây để tạo thành nguồn điện hai pin. Lặp lại thao tác như bước 2.

→ Nhận xét: Bóng đèn càng sáng thì số chỉ của vôn kế càng lớn tức là hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện càng lớn, khi đó cường độ dòng điện do nguồn điện sinh ra càng lớn.

3. Đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế

Chuẩn bị:

• Nguồn điện (hai pin loại 1,5 V gắn vào đế)
• Bóng đèn (loại 3 V), đế gắn đèn
• Biến trở (loại 10 Ω)
• Vôn kế (chọn thang đo có GHĐ 6 V và ĐCNN 0,1 V)
• Ampe kế (chọn thang đo có GHĐ 1 A và ĐCNN 0,02 A)
• Công tắc, các đoạn dây nối

Tiến hành:

• Bước 1: Lắp mạch điện theo sơ đồ trên. Ban đầu công tắc mở, con chạy của biến trở đặt ở vị trí để giá trị của biến trở là lớn nhất.
• Bước 2: Đóng công tắc. Đọc và ghi lại số chỉ của vôn kế và ampe kế.
• Bước 3: Điều chỉnh con chạy đến vị trí giữa của biến trở. Đọc và ghi lại số chỉ của vôn kế và ampe kế.
• Bước 4: Điều chỉnh con chạy đến vị trí để giá trị của biến trở là nhỏ nhất. Đọc và ghi lại số chỉ của vôn kế và ampe kế.

​→ Nhận xét: Khi số chỉ của vôn kế tăng thì số chỉ của ampe kế cũng tăng theo.

1. Dòng điện càng mạnh thì cường độ dòng điện càng lớn.

2. Số chỉ của ampe kế là giá trị của cường độ dòng điện.

3. Đơn vị đo cường độ dòng điện là ampe (A).

4. Khả năng sinh ra dòng điện của pin (hoặc acquy) được đo bằng hiệu điện thế (còn gọi là điện áp) giữa hai cực của nó.

5. Đơn vị đo hiệu điện thế là vôn (V).