Bài học cùng chủ đề
Báo cáo học liệu
Mua học liệu
Mua học liệu:
-
Số dư ví của bạn: 0 coin - 0 Xu
-
Nếu mua học liệu này bạn sẽ bị trừ: 2 coin\Xu
Để nhận Coin\Xu, bạn có thể:

Viết: Viết bài nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện SVIP
Tải đề xuống bằng file Word
1. Định hướng
a. Khái niệm
Chọn từ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống.
Viết bài nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm là trình bày một cách những điểm và khác biệt hoặc chỉ tương đồng hay khác biệt về nội dung, hình thức của hai văn bản, từ đó , nhận xét giá trị độc đáo của mỗi văn bản, nhận ra đặc điểm thể loại, vai trò của sáng tạo, chỉ ra những điểm chung trong quy luật sáng tạo và văn chương...
(Kéo thả hoặc click vào để điền)
Trong kiểu bài nghị luận này, thao tác so sánh có một vai trò đặc biệt quan trọng. So sánh phải lô gích, mạch lạc, đích đáng, từ đó giúp người viết đưa ra những đánh giá thuyết phục và có ý nghĩa.
b. Những điểm nhấn khác nhau trong so sánh, đánh giá
Bài nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thường được thực hiện giữa các tác phẩm cùng thể loại. Ở mỗi thể loại khác nhau lại có những điểm nhấn khác nhau trong so sánh, đánh giá.
- Với các văn bản thơ, cần chú ý đến nghệ thuật sử dụng, sáng tạo từ ngữ; các hình ảnh và biểu tượng; cách cấu tứ, các dạng thức của cái “tôi” trữ tình,...
- Với các văn bản truyện và tiểu thuyết, cần chú ý đến mô típ, cốt truyện, kiểu loại nhân vật, điểm nhìn trần thuật, kết cấu, cách kết thúc truyện, kĩ thuật miêu tả ngoại hình, chân dung và phân tích tâm lí nhân vật,...
- Với các văn bản kịch, cần chú ý đến mô típ, cốt truyện, hệ thống nhân vật, xung đột kịch, các dạng thức của lời đối thoại, độc thoại,...
- Với các văn bản kí, cần chú ý đến đề tài, cách tiếp cận vấn đề, cách khai thác số liệu, tài liệu,...
c. Những lưu ý trong quá trình viết bài nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm văn học
Để viết bài nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm văn học, các em cần lưu ý:
- Xác định mục đích so sánh, đánh giá: Việc so sánh không phải để hướng tới mục đích xem tác phẩm nào có giá trị hơn tác phẩm nào mà để nhận ra những khác biệt, sự đa dạng trong cách nhìn và cảm thụ về đời sống; so sánh để làm rõ vấn đề văn học có trong tác phẩm.
- Xác định nội dung, tiêu chí so sánh.
- Đảm bảo cấu trúc chung của một bài nghị luận văn học, tính chính xác của các dẫn chứng, tính chặt chẽ của các lập luận lô gích và tính hình tượng, biểu cảm của ngôn ngữ,...
d. Các bước để viết bài nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm
- Bước 1:
+ Tìm kiếm đối tượng so sánh (với trường hợp người viết phải tự xác định) theo các định hướng: Thể loại, phong cách tác giả, khuynh hướng sáng tác, thời điểm sáng tác.
+ Xác định phạm vi so sánh (giữa hai tác phẩm, hai đoạn trích, hai mô típ,...).
- Bước 2:
+ Phân tích điểm giống nhau, điểm khác nhau hoặc cả giống nhau và khác nhau giữa hai tác phẩm được so sánh.
+ Chỉ ra ý nghĩa của sự giống nhau và khác nhau, từ đó giúp người đọc nhận thấy tính độc đáo, đặc sắc riêng của từng tác phẩm.
- Bước 3:
+ Bình luận, lí giải về nguyên nhân dẫn đến sự giống nhau, sự khác biệt giữa hai tác phẩm.
+ Rút ra những nhận thức về đặc điểm thể loại, vai trò của cá tính sáng tạo và tiếp nhận văn chương,...
2. Phân tích bài tham khảo
Đọc bài viết tham khảo và trả lời câu hỏi.
Trong Lan Trì kiến văn lục, Vũ Trinh tiếp thu các mô típ dân gian ở nhiều cấp độ: cốt truyện, nhân vật, tình huống.... Ở cấp độ nào thì người đọc cũng có thể thấy những cố gắng của nhà văn để khẳng định tiếng nói của riêng mình.
Một so sánh về mô típ cốt truyện giữa Câu chuyện tình ở Thanh Trì và truyện cổ tích Trương Chi sẽ giúp chúng ta thấy rõ dấu ấn sáng tạo của Vũ Trinh khi tiếp nhận những ảnh hưởng của văn học dân gian.
Tương đồng:
Nhân vật | - Nhân vật nam là chàng trai chèo thuyền, nhà nghèo nhưng có giọng hát quyến rũ. - Nhân vật nữ có xuất thân là “lá ngọc cành vàng”. |
Tình cảm giữa hai nhân vật chính |
- Khởi phát từ người con gái: Cô gái nghe được tiếng hát nên say mê và ốm tương tư. |
Kết thúc tác phẩm |
- Một người chết với trái tim hóa đá. |
Khác biệt:
Câu chuyện tình ở Thanh Trì | Trương Chi | |
Nhân vật | Nhân vật nam (Nguyễn Sinh) có ngoại hình khôi ngô, tuấn tú. | Nhân vật nam (Trương Chi) có ngoại hình xấu xí. |
Tình cảm giữa hai nhân vật chính | - Nguyễn Sinh không gặp mặt trực tiếp cô gái. - Nhân vật nữ chủ động đính ước với chàng trai và giữ mối chung tình đến trọn đời. - Tình yêu xuất phát từ hai phía. |
- Trương Chi gặp và say mê Mị Nương. - Mị Nương hết tương tư khi nhìn thấy diện mạo xấu xí của Trương Chi. - Tình yêu đơn phương từ Trương Chi. |
Trở ngại của tình yêu | Sự ngăn cản của người cha cô gái. | Sự vô tình của Mị Nương. |
Kết thúc | Cô gái chết với trái tim hóa đá in bóng hình người tình. | Trương Chi chết với trái tim hóa đá và chỉ Mị Nương mới nhìn thấy bóng một chàng trai chèo thuyền đang hát trong khối đá ấy. |
Có thể nhận thấy Vũ Trinh tiếp thu khá rõ cốt truyện cổ tích Trương Chi cùng câu chuyện về tình yêu đầy bất hạnh khởi đầu bằng tiếng hát, kết thúc bằng cái chết và trái tim hoá đá trong nỗi oan tình nhưng Vũ Trinh không kể lại truyện cổ tích. Bằng việc thay đổi một số tình tiết, ông đã mang lại cho tác phẩm của mình một diện mạo mới, một ý nghĩa mới.
Trương Chi là câu chuyện về một tình yêu không thành nhưng lớn hơn là câu chuyện về nỗi cô đơn của con người. Trương Chi đã yêu, một tình yêu định mệnh nhưng lại không gặp được người con gái tri kỉ. Tâm hồn đa cảm ẩn giấu phía sau diện mạo xấu xí, thô kệch không được đón nhận, tình yêu đơn phương đã huỷ diệt sự sống của chàng. Trương Chi chết với trái tim hoá đá, nó đợi đến giọt nước mắt của Mị Nương - giọt nước mắt của hoài niệm, nhắc nhớ, của nỗi ân hận, của sự thấu hiểu - mới tan thành máu.
Câu chuyện tình ở Thanh Trì nghiêng về một vấn đề xã hội và hướng đến những ý nghĩa xã hội. Vũ Trinh kể lại một câu chuyện cụ thể của những con người cụ thể và những bi kịch cũng rất cụ thể. Nhân vật trung tâm của thiên truyện không phải chàng trai chèo đò mà là cô gái với khát vọng tình yêu cháy bỏng nhưng lại gặp phải sự ngăn cản của gia đình. Nàng chết trong chờ đợi mỏi mòn, tuyệt vọng với trái tim hoá đá khắc sâu bóng hình người tình. Kẻ đầu tiên biết được điều đó không phải là chàng trai đã gieo sầu tương tư mà là người trực tiếp gây ra bi kịch ngang trái dẫn tới cái chết oan nghiệt của nhân vật: cha nàng. Cần đến sự hối hận của người có lỗi để oan tình được chia sẻ nhưng cũng cần đến giọt nước mắt thấu hiểu, yêu thương và đau xót của người tình để oan tình được hoá giải. Câu chuyện tình ở Thanh Trì, vì thế, có một kết thúc buồn nhưng ấm áp. Bằng việc khai thác nội dung hiện thực thông qua mô típ chuyện tình Trương Chi, Vũ Trinh quả thực đã đem đến cho câu chuyện cổ tích nổi tiếng một sự tái sinh mới”.
Văn bản lựa chọn cấp độ nào dưới đây để tiến hành so sánh?
Trong Lan Trì kiến văn lục, Vũ Trinh tiếp thu các mô típ dân gian ở nhiều cấp độ: cốt truyện, nhân vật, tình huống.... Ở cấp độ nào thì người đọc cũng có thể thấy những cố gắng của nhà văn để khẳng định tiếng nói của riêng mình.
Một so sánh về mô típ cốt truyện giữa Câu chuyện tình ở Thanh Trì và truyện cổ tích Trương Chi sẽ giúp chúng ta thấy rõ dấu ấn sáng tạo của Vũ Trinh khi tiếp nhận những ảnh hưởng của văn học dân gian.
Tương đồng:
Nhân vật | - Nhân vật nam là chàng trai chèo thuyền, nhà nghèo nhưng có giọng hát quyến rũ. - Nhân vật nữ có xuất thân là “lá ngọc cành vàng”. |
Tình cảm giữa hai nhân vật chính |
- Khởi phát từ người con gái: Cô gái nghe được tiếng hát nên say mê và ốm tương tư. |
Kết thúc tác phẩm |
- Một người chết với trái tim hóa đá. |
Khác biệt:
Câu chuyện tình ở Thanh Trì | Trương Chi | |
Nhân vật | Nhân vật nam (Nguyễn Sinh) có ngoại hình khôi ngô, tuấn tú. | Nhân vật nam (Trương Chi) có ngoại hình xấu xí. |
Tình cảm giữa hai nhân vật chính | - Nguyễn Sinh không gặp mặt trực tiếp cô gái. - Nhân vật nữ chủ động đính ước với chàng trai và giữ mối chung tình đến trọn đời. - Tình yêu xuất phát từ hai phía. |
- Trương Chi gặp và say mê Mị Nương. - Mị Nương hết tương tư khi nhìn thấy diện mạo xấu xí của Trương Chi. - Tình yêu đơn phương từ Trương Chi. |
Trở ngại của tình yêu | Sự ngăn cản của người cha cô gái. | Sự vô tình của Mị Nương. |
Kết thúc | Cô gái chết với trái tim hóa đá in bóng hình người tình. | Trương Chi chết với trái tim hóa đá và chỉ Mị Nương mới nhìn thấy bóng một chàng trai chèo thuyền đang hát trong khối đá ấy. |
Có thể nhận thấy Vũ Trinh tiếp thu khá rõ cốt truyện cổ tích Trương Chi cùng câu chuyện về tình yêu đầy bất hạnh khởi đầu bằng tiếng hát, kết thúc bằng cái chết và trái tim hoá đá trong nỗi oan tình nhưng Vũ Trinh không kể lại truyện cổ tích. Bằng việc thay đổi một số tình tiết, ông đã mang lại cho tác phẩm của mình một diện mạo mới, một ý nghĩa mới.
Trương Chi là câu chuyện về một tình yêu không thành nhưng lớn hơn là câu chuyện về nỗi cô đơn của con người. Trương Chi đã yêu, một tình yêu định mệnh nhưng lại không gặp được người con gái tri kỉ. Tâm hồn đa cảm ẩn giấu phía sau diện mạo xấu xí, thô kệch không được đón nhận, tình yêu đơn phương đã huỷ diệt sự sống của chàng. Trương Chi chết với trái tim hoá đá, nó đợi đến giọt nước mắt của Mị Nương - giọt nước mắt của hoài niệm, nhắc nhớ, của nỗi ân hận, của sự thấu hiểu - mới tan thành máu.
Câu chuyện tình ở Thanh Trì nghiêng về một vấn đề xã hội và hướng đến những ý nghĩa xã hội. Vũ Trinh kể lại một câu chuyện cụ thể của những con người cụ thể và những bi kịch cũng rất cụ thể. Nhân vật trung tâm của thiên truyện không phải chàng trai chèo đò mà là cô gái với khát vọng tình yêu cháy bỏng nhưng lại gặp phải sự ngăn cản của gia đình. Nàng chết trong chờ đợi mỏi mòn, tuyệt vọng với trái tim hoá đá khắc sâu bóng hình người tình. Kẻ đầu tiên biết được điều đó không phải là chàng trai đã gieo sầu tương tư mà là người trực tiếp gây ra bi kịch ngang trái dẫn tới cái chết oan nghiệt của nhân vật: cha nàng. Cần đến sự hối hận của người có lỗi để oan tình được chia sẻ nhưng cũng cần đến giọt nước mắt thấu hiểu, yêu thương và đau xót của người tình để oan tình được hoá giải. Câu chuyện tình ở Thanh Trì, vì thế, có một kết thúc buồn nhưng ấm áp. Bằng việc khai thác nội dung hiện thực thông qua mô típ chuyện tình Trương Chi, Vũ Trinh quả thực đã đem đến cho câu chuyện cổ tích nổi tiếng một sự tái sinh mới”.
Việc so sánh sự tương đồng giữa hai văn bản dựa trên những tiêu chí nào?
Trong Lan Trì kiến văn lục, Vũ Trinh tiếp thu các mô típ dân gian ở nhiều cấp độ: cốt truyện, nhân vật, tình huống.... Ở cấp độ nào thì người đọc cũng có thể thấy những cố gắng của nhà văn để khẳng định tiếng nói của riêng mình.
Một so sánh về mô típ cốt truyện giữa Câu chuyện tình ở Thanh Trì và truyện cổ tích Trương Chi sẽ giúp chúng ta thấy rõ dấu ấn sáng tạo của Vũ Trinh khi tiếp nhận những ảnh hưởng của văn học dân gian.
Tương đồng:
Nhân vật | - Nhân vật nam là chàng trai chèo thuyền, nhà nghèo nhưng có giọng hát quyến rũ. - Nhân vật nữ có xuất thân là “lá ngọc cành vàng”. |
Tình cảm giữa hai nhân vật chính |
- Khởi phát từ người con gái: Cô gái nghe được tiếng hát nên say mê và ốm tương tư. |
Kết thúc tác phẩm |
- Một người chết với trái tim hóa đá. |
Khác biệt:
Câu chuyện tình ở Thanh Trì | Trương Chi | |
Nhân vật | Nhân vật nam (Nguyễn Sinh) có ngoại hình khôi ngô, tuấn tú. | Nhân vật nam (Trương Chi) có ngoại hình xấu xí. |
Tình cảm giữa hai nhân vật chính | - Nguyễn Sinh không gặp mặt trực tiếp cô gái. - Nhân vật nữ chủ động đính ước với chàng trai và giữ mối chung tình đến trọn đời. - Tình yêu xuất phát từ hai phía. |
- Trương Chi gặp và say mê Mị Nương. - Mị Nương hết tương tư khi nhìn thấy diện mạo xấu xí của Trương Chi. - Tình yêu đơn phương từ Trương Chi. |
Trở ngại của tình yêu | Sự ngăn cản của người cha cô gái. | Sự vô tình của Mị Nương. |
Kết thúc | Cô gái chết với trái tim hóa đá in bóng hình người tình. | Trương Chi chết với trái tim hóa đá và chỉ Mị Nương mới nhìn thấy bóng một chàng trai chèo thuyền đang hát trong khối đá ấy. |
Có thể nhận thấy Vũ Trinh tiếp thu khá rõ cốt truyện cổ tích Trương Chi cùng câu chuyện về tình yêu đầy bất hạnh khởi đầu bằng tiếng hát, kết thúc bằng cái chết và trái tim hoá đá trong nỗi oan tình nhưng Vũ Trinh không kể lại truyện cổ tích. Bằng việc thay đổi một số tình tiết, ông đã mang lại cho tác phẩm của mình một diện mạo mới, một ý nghĩa mới.
Trương Chi là câu chuyện về một tình yêu không thành nhưng lớn hơn là câu chuyện về nỗi cô đơn của con người. Trương Chi đã yêu, một tình yêu định mệnh nhưng lại không gặp được người con gái tri kỉ. Tâm hồn đa cảm ẩn giấu phía sau diện mạo xấu xí, thô kệch không được đón nhận, tình yêu đơn phương đã huỷ diệt sự sống của chàng. Trương Chi chết với trái tim hoá đá, nó đợi đến giọt nước mắt của Mị Nương - giọt nước mắt của hoài niệm, nhắc nhớ, của nỗi ân hận, của sự thấu hiểu - mới tan thành máu.
Câu chuyện tình ở Thanh Trì nghiêng về một vấn đề xã hội và hướng đến những ý nghĩa xã hội. Vũ Trinh kể lại một câu chuyện cụ thể của những con người cụ thể và những bi kịch cũng rất cụ thể. Nhân vật trung tâm của thiên truyện không phải chàng trai chèo đò mà là cô gái với khát vọng tình yêu cháy bỏng nhưng lại gặp phải sự ngăn cản của gia đình. Nàng chết trong chờ đợi mỏi mòn, tuyệt vọng với trái tim hoá đá khắc sâu bóng hình người tình. Kẻ đầu tiên biết được điều đó không phải là chàng trai đã gieo sầu tương tư mà là người trực tiếp gây ra bi kịch ngang trái dẫn tới cái chết oan nghiệt của nhân vật: cha nàng. Cần đến sự hối hận của người có lỗi để oan tình được chia sẻ nhưng cũng cần đến giọt nước mắt thấu hiểu, yêu thương và đau xót của người tình để oan tình được hoá giải. Câu chuyện tình ở Thanh Trì, vì thế, có một kết thúc buồn nhưng ấm áp. Bằng việc khai thác nội dung hiện thực thông qua mô típ chuyện tình Trương Chi, Vũ Trinh quả thực đã đem đến cho câu chuyện cổ tích nổi tiếng một sự tái sinh mới”.
Việc so sánh sự khác biệt giữa hai văn bản dựa trên những tiêu chí nào?
Trong Lan Trì kiến văn lục, Vũ Trinh tiếp thu các mô típ dân gian ở nhiều cấp độ: cốt truyện, nhân vật, tình huống.... Ở cấp độ nào thì người đọc cũng có thể thấy những cố gắng của nhà văn để khẳng định tiếng nói của riêng mình.
Một so sánh về mô típ cốt truyện giữa Câu chuyện tình ở Thanh Trì và truyện cổ tích Trương Chi sẽ giúp chúng ta thấy rõ dấu ấn sáng tạo của Vũ Trinh khi tiếp nhận những ảnh hưởng của văn học dân gian.
Tương đồng:
Nhân vật | - Nhân vật nam là chàng trai chèo thuyền, nhà nghèo nhưng có giọng hát quyến rũ. - Nhân vật nữ có xuất thân là “lá ngọc cành vàng”. |
Tình cảm giữa hai nhân vật chính |
- Khởi phát từ người con gái: Cô gái nghe được tiếng hát nên say mê và ốm tương tư. |
Kết thúc tác phẩm |
- Một người chết với trái tim hóa đá. |
Khác biệt:
Câu chuyện tình ở Thanh Trì | Trương Chi | |
Nhân vật | Nhân vật nam (Nguyễn Sinh) có ngoại hình khôi ngô, tuấn tú. | Nhân vật nam (Trương Chi) có ngoại hình xấu xí. |
Tình cảm giữa hai nhân vật chính | - Nguyễn Sinh không gặp mặt trực tiếp cô gái. - Nhân vật nữ chủ động đính ước với chàng trai và giữ mối chung tình đến trọn đời. - Tình yêu xuất phát từ hai phía. |
- Trương Chi gặp và say mê Mị Nương. - Mị Nương hết tương tư khi nhìn thấy diện mạo xấu xí của Trương Chi. - Tình yêu đơn phương từ Trương Chi. |
Trở ngại của tình yêu | Sự ngăn cản của người cha cô gái. | Sự vô tình của Mị Nương. |
Kết thúc | Cô gái chết với trái tim hóa đá in bóng hình người tình. | Trương Chi chết với trái tim hóa đá và chỉ Mị Nương mới nhìn thấy bóng một chàng trai chèo thuyền đang hát trong khối đá ấy. |
Có thể nhận thấy Vũ Trinh tiếp thu khá rõ cốt truyện cổ tích Trương Chi cùng câu chuyện về tình yêu đầy bất hạnh khởi đầu bằng tiếng hát, kết thúc bằng cái chết và trái tim hoá đá trong nỗi oan tình nhưng Vũ Trinh không kể lại truyện cổ tích. Bằng việc thay đổi một số tình tiết, ông đã mang lại cho tác phẩm của mình một diện mạo mới, một ý nghĩa mới.
Trương Chi là câu chuyện về một tình yêu không thành nhưng lớn hơn là câu chuyện về nỗi cô đơn của con người. Trương Chi đã yêu, một tình yêu định mệnh nhưng lại không gặp được người con gái tri kỉ. Tâm hồn đa cảm ẩn giấu phía sau diện mạo xấu xí, thô kệch không được đón nhận, tình yêu đơn phương đã huỷ diệt sự sống của chàng. Trương Chi chết với trái tim hoá đá, nó đợi đến giọt nước mắt của Mị Nương - giọt nước mắt của hoài niệm, nhắc nhớ, của nỗi ân hận, của sự thấu hiểu - mới tan thành máu.
Câu chuyện tình ở Thanh Trì nghiêng về một vấn đề xã hội và hướng đến những ý nghĩa xã hội. Vũ Trinh kể lại một câu chuyện cụ thể của những con người cụ thể và những bi kịch cũng rất cụ thể. Nhân vật trung tâm của thiên truyện không phải chàng trai chèo đò mà là cô gái với khát vọng tình yêu cháy bỏng nhưng lại gặp phải sự ngăn cản của gia đình. Nàng chết trong chờ đợi mỏi mòn, tuyệt vọng với trái tim hoá đá khắc sâu bóng hình người tình. Kẻ đầu tiên biết được điều đó không phải là chàng trai đã gieo sầu tương tư mà là người trực tiếp gây ra bi kịch ngang trái dẫn tới cái chết oan nghiệt của nhân vật: cha nàng. Cần đến sự hối hận của người có lỗi để oan tình được chia sẻ nhưng cũng cần đến giọt nước mắt thấu hiểu, yêu thương và đau xót của người tình để oan tình được hoá giải. Câu chuyện tình ở Thanh Trì, vì thế, có một kết thúc buồn nhưng ấm áp. Bằng việc khai thác nội dung hiện thực thông qua mô típ chuyện tình Trương Chi, Vũ Trinh quả thực đã đem đến cho câu chuyện cổ tích nổi tiếng một sự tái sinh mới”.
Đối với việc so sánh, đánh giá hai tác phẩm, việc lập bảng có tác dụng
- Hai ý chính của đoạn sau bảng so sánh là:
+ Sự sáng tạo của Vũ Trinh đã biến câu chuyện cổ tích Trương Chi thành một tác phẩm mới với một diện mạo và ý nghĩa mới.
+ Sự khác biệt về phạm vi đời sống được phản ánh qua hai tác phẩm: "Trương Chi" là câu chuyện về một tình yêu không thành nhưng lớn hơn là câu chuyện về nỗi cô đơn của con người; "Câu chuyện tình ở Thanh Trì" nghiêng về một vấn đề xã hội và hướng đến những ý nghĩa xã hội.
=> Hai ý này có mối liên hệ chặt chẽ với những nội dung được đề cập đến trong bảng. Vì hai ý này đã cụ thể hóa những nội dung kể trên.
Bạn có thể đăng câu hỏi về bài học này ở đây