là trật tự hợp lí và rành mạch giữa các câu, các đoạn, các phần trong văn bản.
Mạch lạc
là sự sắp xếp, bố trí các yếu tố, các phần trong một văn bản theo một trật tự nhất định (thời gian, không gian, sự phát triển của sự việc hay mạch suy luận) sao cho phù hợp với sự triển khai chủ đề và sự tiếp nhận của người đọc.
- Một văn bản có tính mạch lạc là văn bản có các phần, các đoạn, các câu đều nói về một đề tài, thể hiện một chủ đề chung xuyên suốt và được tiếp nối theo một trình tự rõ ràng, hợp lí, trước sau hô ứng nhau nhằm làm cho chủ đề liền mạch và gợi ra được nhiều hứng thú cho người đọc hoặc người nghe.
2. Sự phù hợp giữa nội dung và nhan đề của văn bản
Luyện tập
Trong những nhận định sau, nhận định nào đúng, nhận định nào sai khi nói về nhan đề của văn bản?
(Nhấp vào ô màu vàng để chọn đúng / sai)
a) Nhan đề là tên của văn bản, thường do tác giả đặt.
b) Nội dung của văn bản là sự khái quát hóa của nhan đề văn bản.
c) Những thông tin, chi tiết người viết đưa ra trong văn bản là sự cụ thể hoá nhan đề của văn bản.
d) Nhan đề văn bản thông tin thường phản ánh cuộc sống của tác giả.
3. Cách chọn lọc, sắp xếp các thông tin trong văn bản
Khi đưa thông tin vào văn bản, người viết phải lựa chọn những thông tin chính xác, đáng tin cậy, tiêu biểu, phù hợp với mục đích viết giữa một loạt các thông tin cùng loại hoặc các thông tin từ nhiều nguồn khác nhau. Sau đó, phải sắp xếp các thông tin đó theo một trật tự nhất định (theo thời gian, theo mối quan hệ nguyên nhân - kết quả, theo cách phân loại đối tượng, theo mức độ quan trọng của thông tin,...) để vừa tạo nên tính mạch lạc, vừa tạo nên sự liên kết chặt chẽ giữa các thông tin đó nhằm thể hiện mục đích của người viết và tạo điều kiện thuận lợi cho người đọc tiếp nhận những thông tin ấy.
4. Tính mới mẻ, cập nhật, độ tin cậy của dữ liệu, thông tin
Các số liệu, tư liệu, hình ảnh, âm thanh,... được đưa vào văn bản thông tin cần mới mẻ hoặc có sự khác biệt với những thông tin cùng loại đã nêu trước đó; được thay đổi hoặc bổ sung, điều chỉnh cho kịp thời, phù hợp với thực tế; phải chính xác, rõ ràng và có thể kiểm tra được.
5. Dữ liệu sơ cấp và thứ cấp
Luyện tập
Nối dữ liệu sơ cấp, dữ liệu thứ cấp với khái niệm tương ứng.
Dữ liệu sơ cấp
là loại dữ liệu được người viết sử dụng lại của người khác và của chính mình.
Dữ liệu thứ cấp
là loại dữ liệu được người viết thu thập từ các nguồn đầu tiên, nguyên gốc, nguyên bản bằng cách sử dụng các phương pháp như khảo sát, phỏng vấn hoặc thí nghiệm,...
6. Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ
- Khái niệm:
Luyện tập
Chọn từ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống.
Trong giao tiếp, các thường được truyền tải bằng cách kết hợp phương tiện với những phương tiện phù hợp như ánh mắt, nụ cười, nét mặt, ,... khi trò chuyện; kí hiệu, , biển báo, đồ thị, hình vẽ, tranh, ảnh, màu sắc, âm thanh,... khi thuyết trình, in ấn,... Bên cạnh những cử chỉ, kí hiệu có cách hiểu chung cho mọi người, mỗi cộng đồng, dân tộc có thể có những quy ước .
cử chỉthông điệp chung văn bảncông thức phi ngôn ngữriêng ngôn ngữ
(Kéo thả hoặc click vào để điền)
- Ví dụ, đối với người Việt Nam, lắc đầu là không đồng ý nhưng đối với các dân tộc Bun-ga-ri (Bulgaria), Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ hoặc Xri Lan-ca (Sri Lanka) thì đó lại là dấu hiệu tán thành. Ở Lào, Thái Lan hoặc Bru-nây (Brunei), xoa đầu người khác, kể cả trẻ nhỏ, bị coi là một sự xúc phạm; nhưng ở Việt Nam thì xoa đầu trẻ nhỏ lại thể hiện sự quý mến. Vì vậy, để sử dụng hiệu quả và tiếp nhận đầy đủ thông điệp từ các phương tiện phi ngôn ngữ, người tham gia giao tiếp không chỉ phải học các kí hiệu, công thức, biển báo, đồ thị,... mà còn phải học cách ứng xử phù hợp với phong tục, tập quán của cộng đồng.
Luyện tập
Yếu tố nào dưới đây không phải là phương tiện phi ngôn ngữ?
