Nội dung tài liệu
Bài 4: Đặc điểm chung của tài nguyên khoáng sản, sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản
1. Đặc điểm chung của tài nguyên khoáng sản
a) Tài nguyên khoáng sản nước ta khá phong phú và đa dạng
- Do nằm ở vị trí giao nhau giữa các vành đai sinh khoáng, nên Việt Nam có nguồn tài nguyên khoáng sản rất phong phú và đa dạng.
- Nước ta đã xác định được trên 5.000 mỏ và điểm quặng của hơn 60 loại khoáng sản khác nhau.
- Ở Việt Nam có đủ các nhóm khoáng sản, như:
+ Khoáng sản năng lượng (than đá, dầu mỏ, khí tự nhiên,…);
+ Khoáng sản kim loại (sắt, đồng, bô-xit, man-gan, đất hiếm,..)
+ Phi kim loại (a-pa-tit, đá vôi,...).
b) Phần lớn các mỏ có quy mô trung bình và nhỏ
- Phần lớn các mỏ khoáng sản ở nước ta có trữ lượng trung bình và nhỏ. Điều này gây khó khăn cho việc khai thác và công tác quản lí tài nguyên khoáng sản.
- Một số loại khoáng sản có trữ lượng lớn, như: dầu mỏ, bô-xit, đất hiếm, titan,…
c) Khoáng sản phân bố tương đối rộng:
- Do có lịch sử phát triển địa chất lâu dài và phức tạp nên tài nguyên khoáng sản nước ta phân bố tương đối rộng khắp trong cả nước.
- Các khoáng sản có trữ lượng lớn phân bố tập trung ở một số khu vực như:
+ Dầu mỏ và khí tự nhiên được tích tụ trong các bể trầm tích ở vùng thềm lục địa;
+ Than đá tập trung ở vùng Đông Bắc;
+ Than nâu có nhiều ở đồng bằng sông Hồng;
+ Titan phân bố chủ yếu ở vùng Duyên hải miền Trung;
+ Bô-xit phân bố chủ yếu ở Tây Nguyên,...
2. Sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản
a) Vai trò của tài nguyên khoáng sản
- Tài nguyên khoáng sản có vai trò quan trọng trong nền kinh tế - xã hội của đất nước:
+ là nguồn nguyên liệu chính cho nhiều ngành công nghiệp;
+ Góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia;
+ Cung cấp nhiên liệu cho sản xuất;
+ Phục vụ cho sinh hoạt hằng ngày của người dân,...
b) Hiện trạng khai thác tài nguyên khoáng sản
- Nhiều loại tài nguyên khoáng sản nước ta vẫn chưa được thăm dò, đánh giá đầy đủ tiềm năng và giá trị.
- Một số loại tài nguyên chưa được khai thác và sử dụng hiệu quả, vẫn còn tình trạng khai thác quá mức.
- Công nghệ khai thác một số khoáng sản chưa tiên tiến, gây lãng phí tài nguyên và những hệ quả như xói mòn, trượt đất, suy giảm đa dạng sinh học, ô nhiễm đất, nước và huỷ hoại môi trường ở những nơi khai thác khoáng sản.
c) Biện pháp sử dụng hợp lí tài nguyên khoáng sản nước ta
- Thực hiện nghiêm Luật Khoáng sản Việt Nam.
- Áp dụng các biện pháp quản lí chặt chẽ việc thăm dò, khai thác khoáng sản; tăng cường trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân nhằm sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên khoáng sản.
- Áp dụng các biện pháp công nghệ tiên tiến trong khai thác, chế biến khoáng sản; tăng cường nghiên cứu, sử dụng các nguồn vật liệu thay thế, tài nguyên năng lượng tái tạo (năng lượng Mặt Trời; Năng lượng gió,…)